Od 20 października do 16 listopada 2025 r. mieszkańcy Słupska mogą zabierać głos w sprawie najważniejszego dokumentu planistycznego miasta – Planu ogólnego. To on określi, w jakim kierunku Słupsk będzie się rozwijał
w nadchodzących dekadach: gdzie powstaną nowe osiedla, drogi i tereny zielone,
a gdzie zostanie zachowana przestrzeń chroniona i historyczna.
To nie urzędowa formalność. To pytanie o to, jakim miastem chcemy być –
i czy mieszkańcy będą mieli wpływ na to, co dzieje się tu, w ich bezpośrednim otoczeniu.
Miasta nie rozwijają się przypadkiem
Ich przyszłość zapisuje się najpierw na papierze, dopiero potem w betonie, zieleni
i codziennych trasach mieszkańców. „Plan ogólny” Słupska to właśnie taki scenariusz – ramy, w których będą powstawać miejscowe plany i zapadać decyzje o tym, co gdzie może powstać, a co pozostanie zielenią, dziedzictwem, korytarzem technicznym albo po prostu – ciszą. To nie jest dokument do odfajkowania. To mapa, na której przyklejamy przyszłe życie miasta.
Słupsk w tym planie ma dwie wyraźne ambicje.
Pierwsza: uporządkować i chronić to, co cenne.
Druga: odważnie zaplanować wzrost, który ma zasilić miasto nowymi mieszkańcami
i inwestycjami.
Pomiędzy nimi rozciąga się ta odwieczna miejska równowaga: jak połączyć rozwój
z ochroną, nie gubiąc po drodze sensu i tożsamości.
Co w planie naprawdę działa
Najpierw pochwała za konsekwencję. Dokument porządkuje przestrzeń i jasno rozkłada akcenty. Dolina Słupi i okoliczne lasy nie są tu ozdobą – to obszary priorytetowe, którym plan przyznaje ochronę i ogranicza zabudowę.
To decyzja mądra: walory przyrodnicze nie są luksusem, lecz infrastrukturą jakości życia – wpływają na zdrowie, mikroklimat, retencję wód – a więc także na koszty funkcjonowania miasta.
Druga mocna strona to szacunek dla historii i tożsamości miejsca.
W Słupsku zidentyfikowano aż 110 stanowisk archeologicznych i obszarów historycznych – od grodzisk po ślady dawnych osad. Wydzielone strefy ochrony (W I, W II, W III) to nie hamulec rozwoju, ale polisa bezpieczeństwa: lepiej z góry wiedzieć, że część miasta to warstwy przeszłości, niż uczyć się tego po zniszczeniu.
Podobnie z miejscami pamięci – od Pomnika Bohaterów Warszawy po upamiętnienie egzekucji z 7 marca 1945 r. – plan nie dopuszcza kolizji symboli z koparkami.
Trzeci plus – rozsądne skupienie się na centrum. Śródmieście, Podgrodzie, Stare Miasto – to tu plan kieruje uwagę i energię.
Tak działa nowoczesna urbanistyka: zamiast rozlewać miasto w pola, wzmacniać jego serce. To rozwiązanie tańsze, lepsze dla transportu publicznego i lokalnego handlu,
a przede wszystkim – dla spójności społecznej.
I wreszcie – transparentność infrastruktury.
Gazociągi, linie energetyczne, kolej, strefy ochronne – plan nazywa rzeczy po imieniu
i rysuje korytarze, których nie można lekceważyć. Dzięki temu inwestorzy od razu wiedzą, co jest możliwe, a mieszkańcy – skąd biorą się ograniczenia.
Ale są też pytania, które trzeba zadać
Każdy plan to także ryzyko. Największe pojawia się tam, gdzie ambicja zderza się
z rzeczywistością.
Z analiz technicznych wynika, że rzeczywiste zapotrzebowanie na nowych mieszkańców Słupska wynosi około 12 616 osób – tyle wynika z trendów demograficznych, migracyjnych i danych GUS. Tymczasem przyjęto wariant „rozwojowy” – aż 53 000 nowych mieszkańców. To czterokrotnie więcej niż przewidują realne prognozy.
Plan został więc napisany tak, jakby Słupsk miał w przyszłości ponad 130 000 mieszkańców. Dla porównania – dziś jest ich ok. 86 000, a liczba ta od lat utrzymuje się na podobnym poziomie.
To ambitny gest – planistyczny kredyt zaufania wobec przyszłości.
Ale kredyt trzeba będzie spłacić: infrastrukturą, transportem, szkołami, komunikacją
i polityką mieszkaniową. Bez tego pozostanie rozproszenie i puste rezerwy terenów, które będą kosztować zanim ktokolwiek tam zamieszka.
Ambicja nie jest błędem – pod warunkiem, że opiera się na realnych fundamentach: programach budownictwa czynszowego, wsparciu dla młodych rodzin, polityce mieszkaniowej i transporcie, który połączy nowe dzielnice z centrum.
Bo narysowanie osiedla nie tworzy wspólnoty.
Jeśli nie zabezpieczysz swojej działki – konsekwencje mogą dotknąć Ciebie
To punkt, którego nie warto pominąć: Twój głos – lub jego brak – może zdecydować o tym, co stanie się na Twojej działce, w Twojej okolicy i w Twojej dzielnicy.
Dlaczego to ważne?
- Nowe przepisy mówią, że Plan ogólny gminy stanie się aktem prawa miejscowego
i będzie punktem odniesienia dla decyzji o warunkach zabudowy i planach miejscowych. - To oznacza, że po uchwaleniu planu ogólnego, dla Twojej działki może być przewidziana inna funkcja niż dziś: np. zamiast zabudowy mieszkaniowej – usługi albo przemysł; albo teren zostanie uznany za zieleń lub techniczną strefę i nie będzie możliwości budowy domu czy firmy.
- Jeśli działka znajduje się w strefie, która w planie ogólnym będzie miała funkcję np. usługowo-przemysłową lub techniczną, to może być trudniej (lub niemożliwe) uzyskać decyzję o warunkach zabudowy na dom czy działalność usługową.
- Innymi słowy: pomysł „postawię dom/usługi w wolnym polu” może zostać ograniczony – jeśli plan ogólny przewiduje inaczej.
- Z tego wynika też kolejny wniosek: warto sprawdzić już teraz, jakie funkcje przewiduje plan ogólny dla Twojej okolicy – bo później zmiany mogą być znacznie trudniejsze.
Dlatego Twoje zgłoszenie uwagi ma moc: to Twój głos o tym, czy obok Twojego domu powstanie blok wysokościowy, czy park; czy w Twojej dzielnicy będą działalności uciążliwe, czy szkoła i zieleń.
Co to oznacza dla nas, mieszkańców
Konsultacje są po to, by plan stał się wspólny, a nie narzucony.
I choć prawo bywa formalistyczne, prawdziwy wpływ zaczyna się od konkretu.
Nie wystarczy napisać „jestem za” albo „jestem przeciw”. Skuteczna uwaga to taka, która pokazuje miejsce, zapis i argument.
Np.:
„Między ulicą X i Y plan przewiduje zabudowę mieszkaniową. Wnoszę o zmianę na usługowo-zieloną, ponieważ teren graniczy z linią wysokiego napięcia i pełni funkcję naturalnej retencji.”
Takie głosy naprawdę mają znaczenie.
Zanim więc powiemy „plan nie słucha ludzi”, spróbujmy, by usłyszał.
Wejdźmy w mapę, sprawdźmy swoją ulicę, szkołę, ulubiony skwer. Zadajmy pytania:
- Czy ta przestrzeń nie stanie się barierą przez strefę techniczną?
- Czy obiecana zieleń da się utrzymać?
- Czy nowe osiedla będą miały dojazd i autobus?
- Czy śródmieście dostaje narzędzia, by się ożywić – mniej parkingów, więcej drzew, więcej ludzi?
- Czy plan przewiduje mieszkania dostępne cenowo, a nie tylko rynkowe?
Rola terenów poza centrum: także muszą mieć jasną przyszłość
Miasto nie kończy się na centrum. Rozwój dotyczy dzielnic, obrzeży, terenów sąsiednich –
i to właśnie tam często pojawiają się konflikty: obok osiedla jednorodzinnego – strefa produkcyjna, obok domów – gmachy wielorodzinne, które niszczą ład miejski i sąsiedzką harmonię.
Plan ogólny powinien bardzo wyraźnie określić:
- funkcję terenów na obrzeżach: czy to będą mieszkania, czy usługi, czy przemysł;
- gęstość i wysokość zabudowy w tych rejonach (nie tylko w centrum);
- granice stref mieszkalnych od usługowych i przemysłowych – by mieszkańcy
i inwestorzy wiedzieli, czego mogą się spodziewać; - współpracę między miastem a gminami ościennymi, by rozwój nie odbywał się
„na dziko”, ale w spójnej sieci – a nie tylko poprzez „rozszerzanie granic”.
Bez takiego spojrzenia całościowego, może się okazać, że centrum ma piękną strategię,
a dzielnice zostają „zapomniane” albo poddane chaotycznym zmianom. A to będzie kosztować – obie strony: mieszkańców i miasto.
Uczciwość po stronie miasta
By te konsultacje miały sens, potrzebna jest uczciwość po obu stronach.
Mieszkańcy – by czytać, pytać, proponować.
Miasto – by słuchać i odpowiadać.
Raport z konsultacji powinien jasno pokazać, co przyjęto, co odrzucono i dlaczego.
Nie w urzędniczym skrócie, ale w sposób zrozumiały i jawny.
Bo tylko wtedy można mówić o zaufaniu i współautorstwie, a nie o formalnym „odhaczeniu dialogu”. Jeśli urząd potraktuje te uwagi serio, Słupsk zyska coś więcej niż plan przestrzenny – zyska doświadczenie współdecydowania.
O czym naprawdę decydujemy?
Nie głosujemy za „miastem tak/nie”.
Decydujemy o tym, czy Słupsk będzie wygodnym, zielonym, zwartym i współpracującym miastem, czy rozleje się w kosztowne enklawy bez więzi.
Od naszych uwag zależy, który scenariusz zwycięży.
Dlatego te konsultacje są ważne. Bo to nie jest tylko pytanie o mapy, granice i kolory.
To pytanie o nas – o ludzi, którzy w tym mieście żyją i chcą wiedzieć, co będzie obok ich domu.
Jeśli odpowiemy, zostanie to w planie na lata.
Jeśli zamilkniemy – ktoś inny napisze naszą przyszłość.
Materiały, terminy i formularz uwag dostępne są w Biuletynie Informacji Publicznej: bip.um.slupsk.pl/dialog_spoleczny/dokumenty/8214.html.
