Łukasz Molski przejmuje stery w jednej z najbardziej niedoinwestowanych scen lalkowych w Polsce.
W piątek, 16 maja, komisja konkursowa wybrała nowego dyrektora Teatru Lalki „Tęcza”
w Słupsku. Został nim Łukasz Molski – menedżer kultury, pedagog, reżyser i producent. Przed nim sporo wyzwań. A może raczej: górska wspinaczka z plecakiem pełnym nadziei
i bardzo ograniczonym prowiantem. W konkursie wystartowało dwóch kandydatów: Adam Walny – znany, niezależny twórca – oraz Łukasz Molski, który w latach 2020–2024 kierował Gminnym Ośrodkiem Kultury w Ustroniu Morskim. To Molski przekonał komisję swoją koncepcją funkcjonowania „Tęczy” w najbliższych latach.
Nie ma się jednak co oszukiwać – chętnych do objęcia fotela dyrektora nie było wielu. Trudno się dziwić. Teatr Tęcza funkcjonuje w oparciu o jedną z najniższych dotacji w kraju zaledwie 2,6 mln zł rocznie. To znacząco mniej niż w podobnych teatrach w innych miastach, nawet tych porównywalnej wielkości.
Budżetowe realia? Raczej kroplówka niż wsparcie
Dla porównania: Teatr Lalek „Pleciuga” w Szczecinie od 2023 roku otrzymuje 5,1 mln zł. Wrocławski Teatr Lalek – ponad 5,5 mln zł. Łódzkie sceny dziecięce „Pinokio” i „Arlekin” mogą liczyć na około 4 miliony każda. W tym kontekście Tęcza balansuje między przetrwaniem, a cudotwórstwem.
Teatr lalkowy w Słupsku od lat traktowany jest po macoszemu – nie dlatego, że nie zasługuje, ale… bo „tak zawsze było”. Ot, taka tradycja po prostu.
Nowy dyrektor już od początku będzie musiał zająć się sprawami przyziemnymi i to dosłownie. Modernizacja widowni i wymiana foteli to temat powracający jak bumerang.
Dla wielu widzów, zwłaszcza tych dorosłych, udział w spektaklu kończy się nie tylko refleksją artystyczną, ale przede wszystkim bolącymi plecami. Otoczenie teatru również nie zachęca. Wiaty z koszami na śmieci, które w praktyce służą często za „publiczne WC”, nie przystają do instytucji kultury dla najmłodszych. A przecież to właśnie teatr dziecięcy powinien być wizytówką miasta.
Dziedzictwo zobowiązuje
Ustępujący ze stanowiska dyrektor, Michał Tramer, wprowadził wiele zmian. Dzięki jego pracy Tęcza zyskała nową energię, rozszerzyła repertuar o spektakle dla dorosłych, rozwinęła działania edukacyjne i z sukcesem zorganizowała trzy edycje Festiwalu Plastyki Teatrów Lalki i Formy – jednego z ważniejszych przeglądów Teatrów Formy w Polsce.
Co więcej, to właśnie za jego kadencji Teatr otrzymał wsparcie finansowe z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego – środki, które pozwoliły Tęczy przetrwać. Jak lalkarze ze Słupska w tej sytuacji realizują ambitne projekty artystyczne i dobre spektakle?
Cud, chciałoby się powiedzieć (finansowy). Dziedzictwo Tramera jest w tym kontekście ważne i zobowiązujące.
Czas na nową strategię?
Czy uda się zmienić podejście miasta do „Tęczy”? Czy teatr dla dzieci przestanie być traktowany jako „instytucja na przeczekanie”? Bo przecież to tu kształtują się pierwsi świadomi widzowie. To tu młodzi mieszkańcy miasta rozpoczynają swoją przygodę
z kulturą, sztuką i wyobraźnią. To tu dorośli obejrzeli „Szwejka”, „Mistrza i Małgorzatę” czy „Osobliwe zdarzenie”.
Może więc pora, by zamiast tylko „utrzymywać” Teatr, spróbować naprawdę w niego zainwestować?
W końcu mali widzowie też są obywatelami – może nie mają jeszcze praw wyborczych, ale mają prawo do kultury na wysokim poziomie w sensownych warunkach. A dojrzali widzowie, dla których produkcje Tęczy stanowią poważną alternatywę dla oferty Nowego Teatru, też na takie warunki zasługują.
Teatr Lalki „Tęcza” – dziesięć lat intensywnego rozwoju. Krótkie podsumowanie.
W ciągu ostatniej dekady Teatr Lalki „Tęcza” w Słupsku przeszedł dynamiczny rozwój, wzbogacając swoją ofertę artystyczną i edukacyjną. Wśród blisko 30 zrealizowanych premier znalazły się zarówno spektakle dla dzieci, młodzieży, jak i dorosłych widzów. Repertuar obejmował klasyczne baśnie, adaptacje literatury współczesnej oraz autorskie scenariusze. Wśród tytułów znalazły się m.in.:
„Dziób w dziób”, „Daszeńka, czyli żywot szczeniaka”, „Trójka na głowie”, „Tylko jeden dzień”, „Mikołaj, który zapomniał”, „Opowieści spod stołu”, „Gaja”, „Przygody Kubusia”, „Tymoteusz wśród ptaków”, „Pippi Pończoszanka”, „Niedźwiedź i Masza, czyli gdzie moja kasza”, „Ignatek szuka przyjaciela”, „Osobliwe zdarzenie”, „Szwejk”, „E-mollandia”,
„O trzech zaklętych królewnach, czyli opowieści rozbójników”, „Mistrz i Małgorzata”, „Sąsiedzi”, „Niesamowite przygody niesamowitych skarpetek”, „Śnieżka”, „Instynkt. Zwierzokultura”, „Zamek”, „NIEbo i dłoNIE”, „Noc żywych ballad”, „Pan Kuleczka”, „Niekończąca się historia”, „Dziadek do orzechów”, „Terra incognita – sekrety Ziemi”, „Czarownice. Magia jest!”, „Jajco!”.
Spektakle często łączyły teatr lalkowy z nowoczesnymi technologiami, muzyką na żywo
i oryginalnymi formami plastycznymi. Tęcza gra rocznie około dwustu spektakli i realizuje (też rocznie) około stu warsztatów teatralnych (dane za lata 2022, 2023, 2024).
Projekty multimedialne i filmowe
Teatr nie ograniczał się do sceny – realizował także projekty filmowe i internetowe, w tym:
- „Szalona kuchnia Niedźwiedzia i Maszy” – cykl kulinarny dla dzieci, który łączył humor, teatr i edukację kulinarną.
- „Kluki z bliska” – seria filmów edukacyjnych inspirowanych dziedzictwem kultury kaszubskiej.
-
„Śnieżka – komiks” – nowoczesna adaptacja klasycznej bajki w formie graficznej
i animowanej.
Wydawnictwa i słuchowiska
- „Damroka. Olbrzymy, czarodzieje i ludzie” – książka Tomasza Mana inspirowana kaszubskimi podaniami, uzupełniona profesjonalnie nagranym słuchowiskiem z udziałem aktorów „Tęczy”.
- „Dremne” – poetyckie słuchowisko dla dzieci, pełne dźwięków i subtelnych emocji
- „Monografia Teatru Tęcza – Mały Wielki Teatr” – obszerna publikacja dokumentująca historię Teatru, jego najważniejsze etapy rozwoju i artystyczne osiągnięcia.
- „Uśmiechnij się” – płyta audio, artystyczny projekt skierowany do najmłodszych, promujący pozytywne emocje i teatralną ekspresję.
Działania edukacyjne
Od 2016 roku w Tęczy działa Pracownia Edukacji Teatralnej, która organizuje: warsztaty teatralne dla dzieci, młodzieży i dorosłych, szkolenia dla nauczycieli i animatorów kultury,
projekty międzynarodowe i międzypokoleniowe.
Wirtualne Muzeum Lalkarstwa
W ramach współpracy z Miejską Biblioteką Publiczną powstało Wirtualne Muzeum Lalkarstwa, prezentujące kolekcję ponad 300 lalek w formie interaktywnych zdjęć 3D dostępnych online. To jeden z pierwszych tego typu projektów w Polsce.
Zespół Teatru „Tęcza” w ciągu ostatnich lat udowodnił, że teatr lalkowy może być nowoczesny, angażujący i ambitny – niezależnie od skromnej dotacji. Dzięki konsekwentnej pracy i otwartości na nowe formy wyrazu, instytucja ta pozostaje jednym z najważniejszych punktów na kulturalnej mapie regionu.
Link do protokołu z konkursu na stanowisko dyr. Teatru Lalki Tęcza: Protokół końcowy – Ogłoszenia – Biuletyn Informacji Publicznej Miasta Słupska
