Ratusz obchodził w tym roku 120. urodziny i ta właśnie sytuacja stała się powodem do świętowania w naszym czasie. W niedzielę, 4 lipca 2021 r., na Placu Zwycięstwa pojawił się tłum słupszczan. Tego dnia pogoda była piękna. Nie trzeba było nikogo przekonywać, że siła historii oddziałuje na współczesność, ludzie chcą wiedzieć więcej o miejscu, które wybrali – lub ktoś za nich wybrał – do życia, mieszkania, pracy czy nauki. Dlatego też wszelka inicjatywa związana
z przypominaniem jest pewnego rodzaju lekcją społeczną, bowiem nie tylko omawia przeszłość, wywołuje również refleksje i ugruntowuje poczucie tożsamości (własnej i miejsca), jak również pozwala dostrzec identyczność krajobrazu, ulicy, zaułka…, w których wciąż następuje wymiana pokoleń.
Od kilku lat Centrum Informacji Turystycznej
w Słupsku organizuje wycieczki dla mieszkańców i turystów, by móc w rozmaity sposób i w różnych kontekstach przedstawiać nasz Słupsk i jego mieszkańców. No właśnie, takiej wycieczki doświadczyłam osobiście.
W ciepły dzień 14 sierpnia 2021 r. spotkałam się z grupą słupszczan i turystów pod gmachem ratusza przy Placu Zwycięstwa. Przeszliśmy ulicą Stefana Starzyńskiego – odpoczywając przy bajkach Anny Łajming na Skwerze Pierwszych Słupszczan – by po chwili odnaleźć się w zacienionej alei Henryka Sienkiewicza i tu poznać niezwykłą historię kwiatowego kalendarza ukrytą
w baśni Jolanty Nitkowskiej-Węglarz. Dalej podążaliśmy szlakiem strumienia biegnącego od jeziora Quebbe vor dem Neuen Tor, w przypomnieniach mijaliśmy staw na Skwerze Pierwszych Słupszczan, potem Staw Miedziany, by wreszcie dotrzeć w pobliże rzeki Słupi, tej samej do której ongiś wlewały się czyste wody polnego źródła. Odwiedziliśmy rozkopany dzisiaj podwórzec przy byłym kościele św. Mikołaja, po to, by móc zaplanować odpoczynek po ukończeniu prac rewitalizacyjnych przy Miejskiej Bibliotece Publicznej im. Marii Dąbrowskiej w Słupsku.
Dzieje tej części miasta są wielowątkowe i taka też jest moja narracja o miejscach i ludziach. A jeśli mówimy o historii, to nie może w niej zabraknąć tematyki baśniowej, tego magicznego wątku osnutego tajemnicą, który nas zaciekawia. Podczas powolnego spaceru mogliśmy odtworzyć ogrody przy frontach secesyjnych kamienic w alei Henryka Sienkiewicza, opowiedzieć o fortyfikacjach, o plantach powstałych po likwidacji wałów, części muru obronnego, więźb, baszt czy bram wkomponowanych niegdyś w mur grodu nad Słupią. Niewątpliwie takie przechadzki są dobrą formą spędzania czasu wolnego, integrują z miejscem i z mieszkańcami, sprzyjają w procesie przepływu informacji
i uwalniają nasze wartości, a niekiedy przywary. Przecież chcemy wiedzieć o sobie więcej, rozumieć lepiej, konstatować świat obecny i żyć spokojnie w naszej wspólnocie. Ideałem byłoby oparcie się na wspólnocie wartości. Tak sobie myślę, że w dzisiejszym świecie
o wartościach mówi się wciąż i tak wiele, wprowadzając w życie jedynie jej cenne skrawki. Nie chcę przy tym wnosić uwag krytycznych do zachowań ludzkich, chcę jedynie wyrazić swoje odczucia, które mi towarzyszą
w codziennym przemijaniu.
Wehikuł czasu
Cofnijmy się zatem w czasie, do owego świątecznego lata, którego kulminację wyznaczono na 4 dzień lipca 1901 roku. To był wyjątkowo ciepły dzień. W mieście panowało poruszenie, na budynkach powiewały flagi,
a jego mieszkańcy od wczesnych godzin porannych przygotowywali się do wzięcia udziału w uroczystościach związanych z otwarciem nowego ratusza. By móc spójnie odtworzyć ten dzień, sięgam do kilku wydawnictw ciągłych i publikacji zwartych, a przede wszystkim do literatury przedmiotu. Jedną z takich publikacji jest książka wydana przez Towarzystwo Opieki nad Zabytkami, Oddział w Słupsku pt. „Zabytki Słupska”, z tekstem Stanisława Szpilewskiego, historyka sztuki (1939-2012) i rysunkami Zdzisława Daczkowskiego (1942-2012), konserwatora zabytków, szefa słupskiej Delegatury Wojewódzkiego Biura Ochrony Zabytków. Tego samego, który uczestniczył w latach 80. XX wieku w słynnym otwarciu sarkofagów książęcych rodziny de Croy w Słupsku. Współtworzył słupską służbę ochrony zabytków od momentu powołania województwa słupskiego w roku 1975. Już w 1977 roku, wspólnie ze Stanisławem Szpilewskim, rozsławił Słupsk, ratując wydobyte z krypty kościoła św. Jacka owe cynowe sarkofagi książęce. I tak powoli tworzy się historia. To ciekawe
w formie i znakomite w treści wydawnictwo sfinansował Zarząd Miasta Słupska. Zachęcam do lektury.
Po 120. latach urzędniczej działalności gmachu – Krystyna Danilecka-Wojewódzka, prezydentka Miasta Słupska – przywitała gości wraz z Marcinem Barnowskim (dziennikarzem i historykiem), który wystąpił
w roli burmistrza Hansa Matthena (budowniczego słupskiego ratusza). Plac Zwycięstwa zamienił się
w salę balową oraz scenę na której zagrali słupscy filharmonicy z Polskiej Filharmonii „Sinfonia Baltica” im. Wojciecha Kilara w Słupsku, inaugurując cykl letnich koncertów pn. Garden Party u Karola. Podczas uroczystości wyróżniono słupszczankę Mariannę Borawską, która otrzymała przywilej pozostania na wieki Honorową Obywatelką Miasta Słupska. W trakcie tej uroczystości prezydentka wystąpiła w zielonej sukni zdobnej w insygnia władzy, łańcuch z godłem państwowym, zaś Radni Miejscy zaprezentowali się w uroczystych togach. Władze miejskie zaserwowały wielki tort z wizerunkiem ratusza, którym obdzielono mieszkańców przybyłych na to jubileuszowe wydarzenie. Wieczorem odbył się koncert Kayah i widowiska multimedialne. Wydarzeniami towarzyszącymi były zawody sportowe, koncerty i widowisko teatralne. Na placu odbył się koncert Stowarzyszenia PEK pn. „Powróćmy jak za dawnych lat”, spektakl Państwowego Teatru „Tęcza”
w Słupsku oraz mecz bokserski Energa Czarni vs Astoria Bydgoszcz.
Takie oto myśli zapisuję dzisiaj, bowiem czuję potrzebę przedstawienia ich hic ety nunc.
Danuta M. Sroka
st. kustosz MBP w Słupsku
Pracownia Regionalna
Słupsk, 17 listopada 2021 r.
