Od blisko trzydziestu lat nieodłącznie kojarzone z Klukami. Swoją formułą wydarzenia odbywającego się pod gołym niebem idealnie wpasowujące się w potrzebę spędzenia majówki na świeżym powietrzu, z zapewnionymi ciekawymi atrakcjami wokół. Stały punkt na liście pomorskich imprez, rozpoczynający sezon turystyczny w Muzeum Wsi Słowińskiej. I choć Czarne Wesele nie jest typowym wiejskim festynem z watą cukrową, a na dzieci nie czekają nigdy dmuchane zamki, to jednak wydarzenie odwiedza co roku kilka tysięcy osób. Tym razem odbędzie się ponownie po dwuletniej przerwie, wymuszonej ograniczeniami związanymi z pandemią, w nieco odmienionej wersji.
Czarne Wesele, będące jedną z pierwszych imprez w polskich muzeach na wolnym powietrzu, wzbogaciło ofertę muzeum w Klukach w 1995 roku. Jego scenariusz był wówczas prosty, obejmujący – oprócz pokazu kopania torfu – także wypiek chleba, występ kapeli grającej tradycyjną muzykę kaszubską oraz zaprezentowanie konia w drewnianych butach, zwanych klumpami. Z roku na rok pokazów i atrakcji przybywało, pojawił się kiermasz rękodzieła, a wydarzenie z jednodniowego przekształciło się w trzydniowe. Trzonem programu imprezy zawsze jednak pozostawało kopanie torfu, którego tradycja na Ziemi Słowińskiej, żywa do wybuchu II wojny światowej pod nazwą Schwarze Hochzeit, stała się właśnie inspiracją dla muzealników tworzących scenariusz imprezy.
Torf kopano wspólnie w pierwszych dniach maja na łąkach okalających wsie regionu słowińskiego. Wybór terminu nie był przypadkowy. Ziemia, naturalnie obfitująca tutaj w wody gruntowe, zdążyła już wówczas nieco obeschnąć po zimie, a do jesieni było na tyle daleko, by mieć pewność, że wydobyty torf będzie należycie suchy. Jednocześnie maj był okresem martwym w rybołówstwie, które stanowiło główne zajęcie większości żyjących w Klukach mężczyzn. Mieli oni zatem czas, aby poświęcić się całkowicie pracy dla dobra całej wioskowej społeczności. Kopanie torfu wymagało zaangażowania niemal wszystkich mieszkańców wsi – zarówno mężczyzn, przyjmujących na siebie najcięższą fizycznie część przedsięwzięcia, jak i kobiet oraz dzieci, przewożących wilgotne kostki torfu taczkami i układających je w stosiki do wyschnięcia. Codziennie wydobywano około 20 tysięcy kostek, co stanowiło zabezpieczenie materiału opałowego dla jednego gospodarstwa. Każdy dzień tego niemałego wysiłku kończył się wspólnym biesiadowaniem, które jeszcze silniej integrowało mieszkańców wsi oraz jeszcze mocniej podkreślało wyjątkowy, świąteczny charakter Schwarze Hochzeit.
Do tej zespołowej pracy oraz świętowania, dających poczucie przynależności do wspólnoty, w sposób szczególny w tegorocznej edycji Czarnego Wesela nawiążą muzealnicy z Kluk, skupiając więcej aktywności wokół głównego tematu – kopania torfu. To właśnie nieopodal łąki w trakcie trwania wydarzenia pojawić się mają białe obrusy, a na nich tradycyjne potrawy, aby – w sposób symboliczny – zaakcentować znaczenie, jakie miała dla Słowińców wspólnota. Pokazy i atrakcje podczas Czarnego Wesela nie ograniczą się jednak tylko do kopania torfu, dlatego warto pospacerować po całym terenie muzeum, poobserwować pracę plecionkarza, porozmawiać z prządką, posmakować słowińskiego chleba ze smalcem. Pokazom rzemieślniczym i kulinarnym, nawiązującym do codziennych zajęć ludności słowińskiej, towarzyszyć będą dźwięki zespołów folklorystycznych, a na zakończenie imprezy szykowana jest muzyczna niespodzianka, jaka nie słyszana była jeszcze w Klukach. Tego dnia ponadto będzie miało miejsce otwarcie wystawy czasowej Tak było… Dzieciństwo na wsi (od 1945 do 1980 roku) – dla wielu gości jej obejrzenie z pewnością będzie miłym sentymentalnym powrotem do czasów młodości.
Nowością jest czas trwania Czarnego Wesela – dotychczas trzydniowe, odbywać się będzie od tego roku wyłącznie 1 maja, w godzinach od 10 do 18. Warto zarezerwować sobie tego dnia czas, by odwiedzić Muzeum Wsi Słowińskiej w Klukach. Będzie to okazja do spędzenia czasu w ciekawym historycznie i kulturowo miejscu, posłuchania tradycyjnych kaszubskich, ale i nieoczywistych brzmień, nasycenia się specjałami słowińskiej kuchni oraz kupienia wyrobów rękodzielniczych. Przede wszystkim jednak, w nawiązaniu do misji muzeum – ochrony dziedzictwa kulturowego Słowińców – Czarne Wesele jest wydarzeniem opartym na tradycji, mającym dawać możliwość oraz przestrzeń do edukowania i zapoznania się z przeszłością Ziemi Słowińskiej. To zawsze jest największą motywacją przy organizacji wszelkich wydarzeń w klukowskim muzeum.
Muzeum Wsi Słowińskiej w Klukach
Oddział Muzeum Pomorza Środkowego
w Słupsku,
Kluki 27, 76-214 Smołdzino
tel. +48 (59) 846-30-20
